Аб тыктанічных зрухах у міжнародным падаткаабкладаньні на тэрыторыі СНД мы пачалі казаць аднымі зь першых, а ў Беларусі ці ня ўласна першымі. Калі коратка ахарактаразываць тое што адбываецца зараз у сьвеце падаткаў і міжнароднага падатковага рэгуляваньня – гэта прыярытэт зьместу над формай. Такім чынам для падаткаплацельшчыкаў, падатковых агентаў а іншых актараў падатковых праваадносінаў робіцца актуальнай задача па напаўненьню выкарыстоўваемых формаў адпаведным зьмесьцівам і утаесамленьне тых рызыкаў якія хаваюцца за старымі схемамі працы.
Адным з актуальных пытаньняў з’яўляецца вызначэньне бенефецыарных уласьнікаў і дастасаваньне падатковымі агентамі йльготных умоваў падаткаабкладаньня пры спагнаньні падатку на прыбытак з даходаў замежных арганізацыяў.
Як вядома дамовы аб пазбяганьні падвойнага падаткаабкладаньня актыўна выкарыстоўваюцца ў схемах мінімізацыі падатковых плацяжоў. На дадзены момант, грунтуючыся на палажэньнях Венскай Канвенцыі 1969 года аб праве міжнародных дамоваў падатковыя ўстановы па ўсім сьвеце ўсё часьцей спасылаюцца на прынцып дабрасумленнасьці тлумачэньня дамоваў і маюць у гэтым рацыю.
Што гэта значыць на практыцы для падаткаплацельшчыкаў, якія ўжываюць Дамовы аб пазбяганьні падвойнага падаткаабкладаньня? Згодна з каментарам да артыкулу 10 Мадэльнай канвенцыі АЭСР патрабаваньне аб фактычным (бенефецыарным) уласьніку было ўлучана ў пункт 2 артыкула 10 дзеля тлумачэньня значэньня словаў “выплочваемых …. рэзыдэнту”, якія выкарыстоўваюцца пры вызначэньні ў дзяржавах-удзельніцах канвенцыі прынцыпаў падаткаабкладаньня такіх дамоваў, як дывідэнды, ліхва, роялці, іншыя даходы. Пры дастасаваньні палажэньняў міжнародных пагадненьняў неабходна зыходзіць з таго, што тэрмін “фактычны атрымальнік (бенефіцыарны ўласьнік) даходу” выкарыстоўваецца не ў вузкім тэхнічным сэнсе, а мусіць уяўляцца зыходзячы з мэтаў і задачаў міжнародных дамоваў аб пазбяганьні падвойнага падаткаабкладаньня, такіх напрыклад, як пазбяганьне падвойнага падаткаабкладаньня й папярэджаньне ухіленьня ад сплоты падаткаў, а таксама з улікам такіх асноўных прынцыпаў, як папярэджаньне злоўжываньня нормамі дамовы й перавага сутнасьці над формай.
Дзяржава крыніцы даходу, не павінна адмаўляцца ад права на падаткаабкладаньне крыніцы даходу толькі з тае прычыны, што такі даход быў атрыманы рэзыдэнтам краіны, зь якой яе зьвязвае дамова аб пазбяганьні падвойнага падаткаабкладаньня.
На практыцы для вызнаньня асобы ў якасьці фактычнага атрымальніка даходу то бок бенефецыарнага ўласьніка, такая асоба павінна быць непасрэдным выгодапрыдбаўцай, то бок асобай, якая фактычна атрымлівае выгоду ад атрыманага даходу й вызначае яго далейшы эканамічны лёс. Калі атрымальнік даходу будзе дзейнічаць толькі як прамежкавы ланцужок у інтарэсах трэцяй асобы, якая й будзе фактычным атрымальнікам выгоды ад адпаведнага даходу – то прадстаўленьне такому прамежкаваму ланцужку падатковых ільготаў будзе супярэчыць мэтам і задачам падатковых пагадненьняў.
Таму калі падатковая інспекцыя запатрабуе ад Вас доказаў і пацьверджаньняў таго, што замежная арганізацыя з’яўляецца бенефецыарным уласьнікам накіроўваемых ёй грошаў – ня зьдзіўляйцеся, час пустышак зыходзіць, а час напаўненьня юрыдычных формаў эканамічным зьместам – ужо надыйшоў, будзьце да гэтага рыхтовыя.
кандыдат юрыдычных навук
адвакат Мінскай гарадзкой калегіі адвакатаў
Віталь Каляда
